Hoogtemperatuur-warmtepomp verwarmt monumentaal pand in Leeuwarden

Jetze Lont, eigenaar van bouwbedrijf Lont, woont in een prachtig rijksmonument in Leeuwarden. “Als bouwbedrijf werken we dagelijks met alternatieven voor aardgas-verwarming. Veelal is een laagtemperatuur-warmtepomp in combinatie met vloerverwarming bij nieuwbouw een logische keuze. Voor wat oudere woningen, die minder goed geïsoleerd zijn, is het een ander verhaal. Ik wilde graag laten zien dat ook deze woningen prima verwarmd kunnen worden op een warmtepomp. Daarom besloot ik mijn eigen woning los te koppelen van het aardgas.”

Niels Mensonides, engineer bij Mensonides Installatie bv, tekende voor het warmteplan en de uiteindelijke installatie: “We hebben het over een groot, monumentaal pand dat matig geïsoleerd was. Aan een rijksmonument mag je nu eenmaal niet zomaar aanpassingen doen. Het pand hebben we voorzien van vloer- en dakisolatie, de wanden zijn geïsoleerd en de ramen zijn voorzien van HR++ glas. Ik ben destijds gestart met het maken van een transmissieberekening. Iedere woning is immers anders. Op basis hiervan hebben we verschillende mogelijkheden onderzocht, waaronder een hybride warmtepomp. Deze optie is afgevallen vanwege de wens van de bewoners om helemaal van het gas af te gaan. Ook een warmtepomp op basis van een lage temperatuur was, als gevolg van de beperkte mogelijkheden tot isolatie en de grootte van het woonoppervlakte, geen optie. Uiteindelijk hebben we gekozen voor twee hoogtemperatuur-warmtepompen van 25 kW.”

Het verschil tussen een hoog- en laagtemperatuurwarmtepomp

Sander Kikkert, sales engineer bij Ambrava | Samsung: “Een gangbare lucht-waterwarmtepomp genereert water voor verwarming van 30-50^oC. Om hiermee een ruimte voldoende comfortabel te verwarmen is een goede isolatie en in veel gevallen een laagtemperatuur-afgiftesysteem op basis van convectoren of vloerverwarming noodzakelijk. Een hoogtemperatuur-warmtepomp laat water van 60-80^oC door de radiatoren stromen, vergelijkbaar met een traditionele gasgestookte CV-installatie. Dit type warmtepomp is uitgerust met twee warmtewisselaars. De eerste warmtewisselaar haalt beschikbare energie uit de buitenlucht en transporteert deze via een koudemiddelcircuit naar een tweede warmtewisselaar waarin deze energie via een tweede koudemiddelcircuit afgegeven wordt aan het water. Hierdoor kunnen we een watertemperatuur van 80 graden bereiken. Warmer water zorgt voor een betere en snellere verwarming.”

Voordelen van een hoogtemperatuur-warmtepomp

Mensonides: “De HT-warmtepomp heeft als voordeel dat het huidige afgiftesysteem gehandhaafd kan worden. Om de warmte-energie zo efficiënt mogelijk te distribueren hebben we de huidige installatie gereinigd, de voetventielen van de radiatoren opnieuw afgesteld en thermostaatkranen geplaatst voor een warmteregeling per ruimte. Het systeem haalt een COP van ca. 3.5, wat wil zeggen dat de warmtepomp 1 kW elektriciteit nodig heeft om 3.5 kW warmte in de condensor af te staan. Dat is een behoorlijk goede score.”

Bij de plaatsing van de twee warmtepompen moest met een aantal zaken rekening worden houden. Lont: “Eén daarvan was de fysieke plaatsing van de vier binnen- en buitenunits. Je wilt geluidsoverlast voorkomen en de units trillingsvrij ophangen. Een tweede punt waar ik mee te maken kreeg, was dat twee pompen aardig wat elektriciteit vragen. Daarnaast koken we elektrisch en verbruikt mijn Tesla behoorlijk wat elektriciteit. Bovendien worden binnen ons huishouden van zes personen nog verschillende andere elektrische apparaten gebruikt. Kortom, ik zou de meterkast moeten uitbreiden tot 3 x 80 A, wat een behoorlijk investering is. Ook zou dit een aanzienlijke stijging van de maandelijkse kosten met zich meebrengen. Met het oog op het in de toekomst vervallen van de stroomsaldering heb ik daarom gekozen voor een thuisaccu van 30 kWh. Deze accu wordt opgeladen door 19 zonnepanelen en voorziet in een groot gedeelte van de benodigde elektriciteit.”

Optimaal functioneren

Ondanks alle voorbereidingen vond Lont de ingebruikname best even spannend: “De samenwerking met Mensonides en Ambrava | Samsung was uitstekend. Je bedenkt samen een specifiek plan voor je woning. Toch is het spannend of het, als je de stekker in het stopcontact steekt, ook in de praktijk naar verwachting werkt. Binnen 30 minuten waren de radiatoren en de huiskamer echter aangenaam warm. Inmiddels hebben we al een aantal koude nachten achter de rug. Onze warmtepompen functioneren optimaal en we hebben niets aan wooncomfort ingeleverd.”